Jedna z lepszych polskich komedii okresu międzywojennego. Rodzina pragnie ożenić młodego księcia Niko z baronową Kolmer. Niko nie chce jednak nawet słyszeć o ślubie, gdyż jest już zakochany w kim innym. Na życzenie rodziny jedzie jednak poznać baronową.

Porucznik Frank Drebin z brygady specjalnej musi ochronić królową Elżbietę II w czasie jej wizyty w Ameryce przed zamachem terrorystycznym na jej życie. W całą sprawę zamieszana jest niejaka Jane Spencer, sekretarka biznesmena i radnego Ludwiga, którego podejrzewa Drebin. Dostaje ona polecenie od swojego szefa, aby uwiodła porucznika Drebina i odwróciła uwagę od Ludwiga. Drebin składa wizytę u Ludwiga w jego w biurze. Podczas spotkania przypadkowo niszczy kilka drogocennych rzeczy.

Młody chłopak brutalnie morduje taksówkarza. Wobec braku okoliczności łagodzących zostaje skazany na karę śmierci.

Jedno z czołowych osiągnięć "szkoły polskiej", będące swoistym rozrachunkiem z mitologizowaniem wojennej przeszłości. Film należy do rzadko spotykanego gatunku - składa się z dwóch luźno ze sobą związanych tematycznie nowel. Część pierwsza opowiada o warszawskim cwaniaku Dzidziusiu, który przypadkowo wciągnięty w Powstanie Warszawskie zdobywa się na czyn bohaterski, choć właściwie niepotrzebny. Akcja drugiego opowiadania rozgrywa się w niemieckim oflagu.

Akcja filmu rozgrywa się w prowincjonalnym miasteczku, bardzo podobnym do tego, które Konwicki opisywał w wydanej dwa lata wcześniej powieści "Sennik współczesny". Podobnie jak tam, także i tu sprawia ono wrażenie położonego na pograniczu jawy i snu, surrealistycznej fantazji i rzeczywistości. Pewnego dnia w miasteczku pojawia się tajemniczy mężczyzna. Przedstawia się jako Kowalski - Malinowski. Zdumionym mieszkańcom przedstawia różne wersje swej biografii.